Các thuáºt toán và SEO chá»u trách nhiá»m vá» các thà nh kiến ââcủa Google Tìm kiếm á» mức Äá» nà o? Khám phá nghiên cứu – nó phức tạp hÆ¡n bạn nghÄ©.
NÄm 2016, Liên Hợp Quá»c tuyên bá» rằng quyá»n truy cáºp Internet là quyá»n của con ngÆ°á»i.
Quyết Äá»nh nà y Äược ÄÆ°a ra dá»±a trên sá»± hiá»u biết rằng internet là má»t công cụ Äá» má»i ngÆ°á»i tiếp cáºn thông tin vá»i chi phà hợp lý và thá» hiá»n bản thân.
>> Tham khảo: Bluehost tiết lá» giải pháp thÆ°Æ¡ng mại Äiá»n tá» WordPress.
Nghá» quyết nà y Äã khuấy Äá»ng cuá»c thảo luáºn xung quanh viá»c tiếp cáºn vá» cÆ¡ sá» hạ tầng, nÆ¡i cáp quang Äược lắp Äặt hoặc cáºp nháºt, hoặc cho phép truy cáºp không bá» gián Äoạn trong tình trạng bất á»n dân sá»± và các trÆ°á»ng hợp khẩn cấp khác.
Mặc dù Äây là những Äiá»m hợp lá» và quan trá»ng, nhÆ°ng internet không chá» là dây và mà n hình, và thông tin Äược truy cáºp có thá» Äược thay Äá»i dá»±a trên các thuáºt toán.
Khi internet Äã tÃch hợp và o cuá»c sá»ng của chúng ta, nó hiá»n là má»t phần của cÆ¡ sá» hạ tầng xã há»i của chúng ta (tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° các dá»ch vụ y tế hoặc giáo dục).
Äã có nhiá»u tà i liá»u chứng minh rằng những thà nh kiến ââtá»n tại trong không gian y tế và giáo dục, bao gá»m khả nÄng tiếp cáºn dá»ch vụ chÄm sóc và chất lượng chÄm sóc, nhÆ°ng còn kết quả tìm kiếm thì sao?
Há» có công bằng không? Há» có phải là Äại diá»n cho thế giá»i xung quanh chúng ta không? Hay chúng gây hại nhiá»u hÆ¡n lợi?
1. Tìm hiá»u vá» thuáºt toán
Trong tiếp thá» kỹ thuáºt sá», âthuáºt toánâ là má»t thuáºt ngữ Äang Äược sá» dụng hà ng ngà y bất ká» ai Äó có hiá»u nó nghÄ©a là gì hay không. Má»i ná»n tảng có má»t (hoặc nhiá»u), và công viá»c của chúng tôi là thá» và Äáp ứng chúng.
Thuáºt toán là má»t thủ tục Äược tuân theo khi má»t há» thá»ng Äang thá»±c hiá»n má»t phép tÃnh.
Quá trình nà y nháºn Äầu và o và sá» dụng các công thức, quy tắc hoặc các phép toán giải quyết vấn Äá» khác Äá» tạo ra Äầu ra.
Äá»i vá»i tìm kiếm, Äiá»u nà y có nghÄ©a là các truy vấn Äược nháºp và o há»p tìm kiếm là Äầu và o và SERP (trang kết quả của công cụ tìm kiếm) là Äầu ra.
Äây là má»t lá»i giải thÃch rất ÄÆ¡n giản vá» những gì Äang xảy ra. Google sá» dụng nhiá»u thuáºt toán kết hợp vá»i AI (Trà tuá» nhân tạo) và máy há»c.
Äá» má» xẻ toà n bá» há» thá»ng sẽ nằm ngoà i phạm vi của tôi và ngoà i mục ÄÃch của bà i viết nà y.
>> Tham khảo: Kết hợp nhiá»u ngữ cảnh trong ná»i dung truyá»n thông mạng xã há»i.
2. Những vấn Äá» trong SERPs
Äiá»u tra những thà nh kiến ââtiá»m ẩn trong kết quả tìm kiếm là Äiá»u tôi quan tâm trong má»t thá»i gian và tôi bắt Äầu nghiên cứu chủ Äá» nà y và o nÄm 2021.
Má»t dá»± án nghiên cứu ban Äầu (Tiết lá» Äầy Äủ: Äiá»u Äó tôi Äã giúp thá»±c hiá»n) có tên Give Us Features, Not Flowers Äã kiá»m tra xu hÆ°á»ng giá»i tÃnh của phong cảnh xã há»i và tìm kiếm cho các nhiếp ảnh gia chuyên nghiá»p.
Má»t sá» truy vấn phân biá»t giá»i tÃnh Äã Äược thá» nghiá»m, chẳng hạn nhÆ° âtà i khoản Instagram chụp ảnh tá»t nhấtâ hoặc ânhiếp ảnh gia giá»i nhấtâ.
Kết quả?
Phụ nữ Äược coi là nhiếp ảnh gia chuyên nghiá»p Ãt hÆ¡n nhiá»u so vá»i nam giá»i vá» kết quả nhiá»u Äá»nh dạng và trong ná»i dung trên trang má»t, mặc dù có 50% chuyên gia tham gia.
Ai chá»u trách nhiá»m cho những thà nh kiến âânà y? Các tác giả Äã viết các bà i báo? Công cụ tìm kiếm Äá» thÆ°á»ng cho các trang Äó? SEO chuyên nghiá»p Äá» giá»i thiá»u bà i viết cho khách hà ng của há»?
Phản ứng của tôi là Äá» lá»i cho ai Äã tạo ra thuáºt toán.
Mặc dù Äiá»u nà y Äúng á» má»t mức Äá» nà o Äó, nhÆ°ng nó không phải là toà n bá» câu chuyá»n và ÄÆ¡n giản là không công bằng.
Những thà nh kiến ââbắt nguá»n từ cấu trúc xã há»i hiá»n có của chúng ta, len lá»i và o vÄn hóa, chÃnh phủ và những tÆ°Æ¡ng tác của chúng ta vá»i thế giá»i xung quanh.
>> Tham khảo: Những Äiá»u bạn cần biết vá» tá» chức cuá»c thi trên Facebook.
2.1. Thuáºt toán Xếp hạng trang có bá» sai lá»ch không?
Nghiên cứu Äược công bá» và o nÄm 2011 Äã Äặt ra câu há»i vá» tÃnh công bằng của PageRank.
Các mô hình cho thấy rằng khi web phát triá»n, sá»± á»n Äá»nh của các trang web xếp hạng hà ng Äầu trá» nên á»n Äá»nh hÆ¡n, khiến các trang web còn lại phải tranh cãi Äá» già nh giáºt.
Nature, má»t tạp chà Äược bình duyá»t, Äã xuất bản má»t bà i báo và o tháng 2 nÄm 2022 kiá»m tra thuáºt toán PageRank Äá» xem liá»u nó có giá»i thiá»u hay khuếch Äại các thà nh kiến ââhay không.
Äá» hiá»u má»t cách ÄÆ¡n giản nhất, các nhà nghiên cứu Äã tạo ra nÄm mô hình xã há»i tiá»m nÄng vá»i các mức Äá» khác nhau của ngÆ°á»i Äá»ng tÃnh luyến ái (âxu hÆ°á»ng kết ná»i vá»i những ngÆ°á»i khác tÆ°Æ¡ng tá»±â).
Má»i mô hình chứa 20 nút, nhÆ°ng hãy gá»i chúng là trang web. Sau Äó, má»i trang web Äược chá» Äá»nh má»t thứ hạng trang và là má»t phần của Äa sá» hoặc thiá»u sá» trong xã há»i.
Bất bình Äẳng Äược Äo lÆ°á»ng bằng cách sá» dụng há» sá» Gini (má»t phân tÃch thá»ng kê Äá» Äo lÆ°á»ng sá»± bất bình Äẳng) Äá» xem cách má»t cá nhân ghi Äiá»m so vá»i phân phá»i bằng nhau. Sá»± bất bình Äẳng Äược Äo lÆ°á»ng bằng cách tÃnh toán tá»· lá» phần trÄm thiá»u sá» trong các kết quả tìm kiếm hà ng Äầu.
Phát hiá»n của há» cho thấy rằng thuáºt toán của PageRank có thá» giảm thiá»u, tái tạo hoặc khuếch Äại các thà nh kiến ââtùy thuá»c và o mô hình Äược sá» dụng.
Trong các mô hình có mức Äá» kỳ thá» Äá»ng tÃnh cao, những tiếng nói thá»ng trá» Äã duy trì những quan Äiá»m và thà nh kiến ââÄó trong khi Äại diá»n cho các nhóm thiá»u sá».
Mặt khác, khi nhóm Äa sá» là dá» dưỡng (xu hÆ°á»ng táºp hợp thà nh các nhóm Äa dạng), có sá»± Äại diá»n quá mức của nhóm thiá»u sá».
Äiá»u nà y Äặt ra má»t sá» cÆ¡ sá» cho nghiên cứu trong tÆ°Æ¡ng lai xung quanh các can thiá»p tiá»m nÄng hoặc giảm Äá» lá»ch Äá»i vá»i các thuáºt toán.
>> Tham khảo: Chiến lược Local SEO vá»i công ty luáºt.
2.2. Sá»± giao thoa của vÄn hóa và kết quả tìm kiếm hình ảnh của Google
Nhiá»u nghiên cứu Äã chá» ra rằng các thuáºt toán có thá» có và nhiá»u nghiên cứu là sai lá»ch. NhÆ° Äã thảo luáºn trÆ°á»c Äây, PankRank có thá» tác Äá»ng và o những thà nh kiến âânà y Äá» khuếch Äại hoặc giảm thiá»u chúng, nhÆ°ng các thuáºt toán không hoạt Äá»ng má»t mình.
Trong và dụ của Google, không chá» có nhiá»u thuáºt toán mà còn có cả AI và máy há»c. Tất cả các yếu tá» nà y Äang phát triá»n liên tục thông qua các tÆ°Æ¡ng tác của chúng ta (con ngÆ°á»i).
Má»t phần nghiên cứu khác Äã Äược công bá» trong nÄm nay Äã Äiá»u tra xem sá»± bất bình Äẳng giá»i trong xã há»i có xuất hiá»n trong kết quả tìm kiếm của Google Image (thông qua các thuáºt toán tìm kiếm Äược bản Äá»a hóa) hay không.
Các nhà nghiên cứu Äã vẽ biá»u Äá» bất bình Äẳng giá»i theo quá»c gia (dá»±a trên Chá» sá» Khoảng cách Giá»i tÃnh Toà n cầu) và phần trÄm nam giá»i xuất hiá»n trong kết quả tìm kiếm của Google Image khi tìm kiếm ângÆ°á»iâ bằng ngôn ngữ tÆ°Æ¡ng ứng của má»i quá»c gia (sá» dụng VPN Äá» truy cáºp kết quả Äá»a phÆ°Æ¡ng).
Các quá»c gia có bất bình Äẳng giá»i lá»n hÆ¡n Äã nhìn thấy nhiá»u hình ảnh vá» nam giá»i hÆ¡n cho từ khóa trung láºp vá» giá»i tÃnh ângÆ°á»iâ. Mà há» khẳng Äá»nh là má»i liên há» giữa các chuẩn má»±c xã há»i và Äầu ra của thuáºt toán.
Phần thứ hai của nghiên cứu Äã xem xét những kết quả thiên lá»ch nà y có thỠảnh hÆ°á»ng nhÆ° thế nà o Äến viá»c ra quyết Äá»nh của các cá nhân.
Những ngÆ°á»i tham gia Äã xem ảnh chụp mà n hình kết quả của Google Image từ các quá»c gia có bất bình Äẳng thấp và bất bình Äẳng cao và Äược há»i các câu há»i vá» giá»i tÃnh và nghá» nghiá»p.
Bá» qua các chi tiết (mặc dù tôi nghÄ© bà i báo Äáng Äá»c), kết quả cho thấy rằng các thà nh kiến ââvÄn hóa có trong các thuáºt toán có thá» (và là m) ảnh hÆ°á»ng Äến viá»c ra quyết Äá»nh của cá nhân.
Khi những ngÆ°á»i tham gia xem kết quả hình ảnh từ các quá»c gia có tá»· lá» bất bình Äẳng thấp, kết quả của há» mang tÃnh bình Äẳng hÆ¡n so vá»i kết quả từ các quá»c gia có bất bình Äẳng cao, nÆ¡i kết quả củng cá» thà nh kiến ââvá» giá»i.
Mức Äá» bất bình Äẳng giá»i trong xã há»i Äược phản ánh trong thuáºt toán tìm kiếm, Äiá»u nà y khiến tôi tá»± há»i là bao nhiêu. Sá»± kết hợp của các yếu tá» nà y sau Äó sẽ ảnh hÆ°á»ng Äến nháºn thức của từng cá nhân thông qua má»i lần sá» dụng.
3. Ai chá»u trách nhiá»m vá» những thà nh kiến ââtrong SERPs?
Tôi bắt Äầu cuá»c hà nh trình nà y bằng cách há»i câu há»i nà y vá»i hy vá»ng có má»t câu trả lá»i ÄÆ¡n giản.
Tháºt không may, không có vì tất cả chúng ta Äá»u chá»u trách nhiá»m vá» sá»± sai lá»ch trong kết quả tìm kiếm. Từ những láºp trình viên ban Äầu Äến những ngÆ°á»i viết bà i, Äến những chuyên gia SEO và những ngÆ°á»i xây dá»±ng liên kết, và cả xã há»i, vÄn hóa và môi trÆ°á»ng chúng ta Äang tá»n tại.
Hãy tÆ°á»ng tượng tất cả các thuáºt toán bạn tÆ°Æ¡ng tác hà ng ngà y. Nếu viá»c tiếp xúc vá»i các thuáºt toán Äó ảnh hÆ°á»ng Äến nháºn thức của bạn vá» thế giá»i, thì nó sẽ trá» nên lá»n xá»n, gỡ rá»i các chuá»i của nhiá»u Äầu và o.
Là má»t ngÆ°á»i lạc quan vô vá»ng, tôi không thá» Äá» bạn gánh nặng nhÆ° váºy. Hãy bắt Äầu cuá»c thảo luáºn vá» cách chúng ta có thá» là m cho tìm kiếm và ná»i dung trá» thà nh má»t không gian toà n diá»n hÆ¡n.
Các nhà nghiên cứu Äã kiá»m tra thà nh kiến ââtrong PageRank Äã thảo luáºn rằng trong khi các mạng Äá»ng tÃnh luyến ái Äang gây ra sá»± bất bình Äẳng trong viá»c Äại diá»n, các nhóm thiá»u sá» có thá» khắc phục Äiá»u nà y thông qua mạng chiến lược.
Äó không phải là má»t giải pháp hợp lý, vì váºy há» Äá» xuất triá»n khai DPAH (Äừng lo, tôi sẽ không Äi và o chi tiết!).
Mô hình nà y sẽ loại bá» sá»± cần thiết của các nhóm thiá»u sá» bắt buá»c phải kết ná»i vá»i các nhóm Äa sá».
>> Tham khảo: Các nguyên tắc cÆ¡ bản vá» SEO trong lÄ©nh vá»±c chÄm sóc sức khá»e.
Các can thiá»p dá»±a trên tâm lý há»c Äã Äược Äá» xuất bá»i nghiên cứu khác khi há» kết luáºn rằng bất bình Äẳng giá»i trong xã há»i Äang Äược phản ánh trong thuáºt toán. Há» kêu gá»i má»t AI có Äạo Äức hÆ¡n, kết hợp sá»± hiá»u biết của chúng ta vá» tâm lý và xã há»i.
Thông thÆ°á»ng, má»i quan tâm lá»n nhất của chuyên gia SEO là là m thế nà o Äá» thu hút thuáºt toán thay vì Äặt câu há»i vá» tÃnh công bằng hoặc bình Äẳng giữa chúng hoặc cách chúng ta có thá» duy trì những thà nh kiến ââcó hại.
Thông qua viá»c sá» dụng phần má»m do AI há» trợ Äá» diá» n giải các thuáºt toán do AI há» trợ, sẽ có má»t lúc chúng ta bắt Äầu Äặt câu há»i vá» thà nh phần Äạo Äức trong công viá»c của mình.
Hiá»n tại, kết quả tìm kiếm không phải là Äại diá»n chÃnh xác vá» má»t thế giá»i bình Äẳng khi có thá».
Vá»i tÆ° cách là chuyên gia SEO, ngÆ°á»i tạo ná»i dung và nhà tiếp thá», chúng tôi Äóng má»t vai trò lá»n trong viá»c tái tạo ná»i dung không công bằng, tÄng khả nÄng hiá»n thá» cho những tiếng nói Äã lá»n và duy trì thà nh kiến ââvÄn hóa Äá»a phÆ°Æ¡ng của chúng tôi.
DÆ°á»i Äây là má»t sá» Äá» xuất khác mà tôi Äã có Äá» giúp tạo ra bá»i cảnh tìm kiếm công bằng hÆ¡n.
- Ngừng sao chép ná»i dung thiên vá» – chia sẻ ná»n tảng của bạn vá»i nhiá»u giá»ng nói khác nhau và tạo ra những câu chuyá»n má»i xung quanh thá» trÆ°á»ng ngách của bạn.
- Kiá»m tra ná»i dung AI – Tôi sẽ không nói không vá»i tất cả ná»i dung AI, nhÆ°ng nó nên Äược con ngÆ°á»i xem xét vì nó có nguy cÆ¡ rÆ¡i và o các mô hình tÆ°Æ¡ng tá»±.
- Kiá»m tra thuáºt toán – tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° cách chúng tôi kiá»m tra trang web, các thuáºt toán có thá» Äược kiá»m tra. Có các nguá»n lá»±c Äá» kiá»m tra các sai lá»ch tiá»m ẩn và kiá»m toán Äá» Äánh giá tác Äá»ng.
- Há» trợ giáo dục – há» trợ hoặc tình nguyá»n vá»i các tá» chức cung cấp Äà o tạo vá» mã hóa, phần má»m hoặc kỹ thuáºt cho phụ nữ, ngÆ°á»i da mà u hoặc các nhóm yếu thế khác. Kêu gá»i Phụ nữ trong lÄ©nh vá»±c SEO công nghá» vì Äã trá» thà nh má»t trong những không gian Äó.
- Tà i nguyên Äa ngôn ngữ – tạo SEO và các tà i nguyên tiếp thá» khác bằng các ngôn ngữ khác ngoà i tiếng Anh Äá» cho phép tạo ra nhiá»u tiếng nói và quan Äiá»m khác nhau.
- Tạo ra các thuáºt toán và AI Ãt thiên vá» hÆ¡n – nói thì dá» hÆ¡n là m, nhÆ°ng Google AI Äã công bá» KELM và o nÄm ngoái, có má»t sá» tiá»m nÄng liên quan Äến viá»c kiá»m tra thá»±c tế và giảm sá»± thiên vá»
- Ngừng quan tâm Äến tìm kiếm – Chá»ng cạnh tranh là chá»ng kinh doanh. Nó ngÄn chặn những tiếng nói má»i và Äa dạng, vì váºy tôi muá»n thấy nhiá»u công ty hÆ¡n trong bá»i cảnh tìm kiếm và kết quả Äa dạng hÆ¡n.
Tôi không có ý Äá»nh nói lá»i cuá»i cùng vá» chủ Äá» nà y, vì cuá»c trò chuyá»n nà y sẽ tiếp tục trong các chủ Äá» trên Twitter, tại các há»i nghá», uá»ng cà phê và trong công viá»c hà ng ngà y của chúng tôi.
Vui lòng chia sẻ suy nghÄ© hoặc câu há»i của bạn vá» chủ Äá» nà y Äá» chúng ta có thá» bắt Äầu thảo luáºn vá» viá»c tạo ra trải nghiá»m tìm kiếm không gây hại cho xã há»i.